Zasiłek dla bezrobotnych za granicą w EU

Bezrobocie to obecnie ważny temat dyskusji społecznych, spowodowany wciąż jego dość wysoką stopą. Sama definicja bezrobocia brzmi następująco: "bezrobocie jest zjawiskiem gospodarczo-społecznym, polegającym na tym, iż pewna część ludzi zdolnych do pracy i deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia z różnych przyczyn".

Z bezrobociem związanych jest jeszcze kilka ważnych pojęć takich jak: osoba bezrobotna, stopa bezrobocia, rodzaje bezrobocia, przyczyny bezrobocia oraz jego skutki. Te wszystkie pojęcia są ściśle związane z tym zjawiskiem ekonomiczno-gospodarczym. Jeśli istnieje zjawisko bezrobocia to automatycznie pojawiają się także jego skutki ekonomiczne. Wysoki poziom bezrobocia przyczynia się do powstania ubóstwa w kraju, wyższego poziomu cen oraz braku poszanowania wobec pracowników.

Od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej bezrobocie w kraju spada. Na dzień dzisiejszy to główna przyczyna spadku tego wskaźnika. Nasi rodacy wolą emigrować za pracą niż podjąć zatrudnienie w Polsce. Jest to o tyle ważne zjawisko, ponieważ coraz częściej polscy przedsiębiorcy zaczynają narzekać na brak fachowej siły roboczej.

Polska będąc w gronie krajów Unii Europejskiej weszła do elity państw europejskich. Naród polski tym samym zyskał możliwość swobodnego podejmowania pracy w innych krajach. Od 2004 roku do chwili obecnej tylko 9 rynków pracy otworzyło się bez ograniczeń. Reszta państw obawia się masowego napływu tańszej siły roboczej. Tym samym mogąc pracować poza ojczystym krajem, również można nabyć prawo do otrzymywania świadczeń dla bezrobotnych w innych państwach Europy. Oczywiście należy spełnić szereg warunków, aby zasiłek został przyznany. Przede wszystkim należy podkreślić fakt, iż w poszczególnych państwach członkowskich okres pobierania zasiłku jest różnorodny. Jego długość uzależniony jest od czasu zatrudnienia oraz okresu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. W europejskich realiach czas, kiedy otrzymujemy zasiłek dla bezrobotnych, jest okresem, w którym zostaje wliczany do stażu ubezpieczeniowego. W kwestii wysokości zasiłków, jego wielkość także jest odmienna w poszczególnych krajach Unii Europejskiej. Należy także dodać, iż kwota zasiłku ulega zmniejszeniu wraz z wydłużeniem się okresu, w którym pozostajemy w statusie osoby bezrobotnej. Taki stan rzeczy wynika z przyjęcia przez rządy krajów wspólnotowych ustalenia, iż wypłacanie zasiłków dla bezrobotnych, w wysokości podobnej do otrzymywanego wcześniej wynagrodzenia, przyczyniłoby się do zgubnego wpływu na motywację w poszukiwaniu pracy. Poza tym w niektórych państwach nabycie uprawnień do otrzymywania zasiłku dla bezrobotnych zależy np. od uczestnictwa w kursach preorientacji zawodowej, udziału w robotach publicznych itp.

Warunki przyznawania świadczeń za granicą

Poniżej prezentujemy jakie warunki należy spełnić w celu nabycia prawa do świadczeń dla bezrobotnych, przez jaki okres czasu otrzymasz świadczenia oraz jakie należy posiadać okresy kwalifikowane do ustalenia prawa do świadczeń dla bezrobotnych.

Jeśli jesteś uprawniony do otrzymywania zasiłku w kraju, masz prawo dokonać jego transferu poza granice Polski. Taka możliwość istnieje w momencie gdy wyjazd do innego państwa UE spowodowany jest poszukiwaniem pracy. W takim przypadku możesz zachować prawo do zasiłku przez 3 miesiące. W tym celu musisz być zarejestrowany w Urzędzie Pracy minimum 4 tygodnie oraz zgłosić wyjazd w urzędzie. Należy koniecznie wypełnić formularza E-300, a następnie dokonać rejestracji oraz w urzędzie pracy w docelowym państwie. Wysokość zasiłku pozostaje bez zmian i zostanie przeliczona na walutę będącą w obiegu danego kraju.

Austria

W Austrii, aby otrzymać zasiłek dla bezrobotnych należy spełnić następujące warunki:

• Po pierwsze należy mieć opłacone składki na ubezpieczenie społeczne przez 52 tygodnie w ciągu ostatnich 24 miesięcy. Natomiast osoby poniżej 25 roku życia muszą posiadać 26 tygodni składkowych w ciągu ostatniego roku czasu.
• Po drugie osoba bezrobotna powinna być zdolna, dyspozycyjna i chętna do podjęcia pracy. Poza tym musi spełniać warunek okresu oczekiwania, a także nie posiadać wyczerpanego okresu uprawniającego do świadczenia.

Należy zaznaczyć fakt, iż długość okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych uzależniony jest od wieku danej osoby oraz okresu ubezpieczenia. I tak:

• 52 tygodnie przez 2 lata, przysługuje 20 tygodni pobierania świadczenia,
• 156 tygodni przez 5 lat - 30 tygodni,
• 312 tygodni przez 10 lat i wiek 40 lat, przysługuje 39 tygodni pobierania,
• 468 tygodni przez 15 lat oraz wiek 50 lat - 52 tygodnie.

Wysokość zasiłku dla bezrobotnych wynosi 56% stawki dziennej wynagrodzenia otrzymywanego w czasie wykonywania stosunku pracy. Określona jest maksymalna stawka tego świadczenia i wynosi ona 2719 euro. Zasiłek dla bezrobotnych wypłacany jest osobiście osobie bezrobotnej. Gdy bezrobotny nie znalazł zatrudnienia przez okres wypłacania zasiłku, ma prawo do otrzymania pomocy socjalnej w postaci świadczenia w wysokości 92 do 95% kwoty zasiłku dla bezrobotnych. W tym czasie wciąż zobowiązany jest pozostawać do dyspozycji urzędu pracy.

Osoba pobierająca zasiłek w Polsce, w momencie wyjazdu do Austrii z zamiarem poszukiwania i podjęcia pracy, może otrzymywać świadczenie dla bezrobotnych nabyte w rodzimym kraju. Okres wypłacania świadczenia może trwać do 3 miesięcy, a jego wysokość jest przeliczona na walutę euro.

Belgia

W Belgii zasiłek dla bezrobotnych przysługuje osobom, które były zatrudnione na umowę o pracę, posiadają okresy składkowe na ubezpieczenie społeczne. Również absolwenci szkół mają prawo do otrzymania zasiłku. Poza tym należy spełnić jeszcze kilka warunków: chęć i gotowość do podjęcia zatrudnienia oraz dokonanie rejestracji w belgijskim urzędzie pracy. Oprócz tego belgijskie prawo przewiduje, iż prawo do zasiłku dla bezrobotnych otrzymuje się ze względu na wiek oraz staż osoby ubezpieczonej.

Przyznany zasiłek wypłacany jest za dni robocze, a jego wysokość podporządkowana jest liczbie osób będących na utrzymaniu osoby bezrobotnej. Jest to 60% podstawy wymiaru zasiłku, najwięcej to 29 euro dziennie przeliczone przez ilość dni roboczych w danym miesiącu. Także osoby nie mające na utrzymaniu innych członków rodziny, mają prawo do otrzymywania zasiłku w wysokości 60 % podstawy wymiaru. Przywilej ten obowiązuje tylko przez pierwszy rok otrzymywania tego świadczenia.

Poza tym osoby objęte statusem bezrobotnego, uczą się, mają prawo do pobierania zasiłku dla osób oczekujących na podjęcie pracy. Wysokość tego świadczenia również zależy od sytuacji rodzinnej osoby. Wszystkie zasiłki i inne świadczenia dla bezrobotnych są w Belgii częściowo opodatkowane oraz uważana za zasiłki chorobowe.

Dania

Aby otrzymać zasiłek dla bezrobotnych w Danii należy spełnić następujące warunki:

• mieć opłacony roczny udział w funduszu,
• być zatrudnionym i ubezpieczonym minimum 52 tygodnie przez ostatnie 3 lata,
• zarejestrować się w urzędzie pracy,
• aktywnie poszukiwać zatrudnienia,
• bycie osobom bezrobotną musi wynikać z przyczyn niezawinionych,
• pozostawać gotowym i dostępnym do podjęcia pracy.

Zasiłek dla bezrobotnych w Danii przysługuje do 66 roku życia. Wypłacane jest w dni robocze oraz podlega opodatkowaniu. Zasiłek przyznawany jest maksymalnie na 2 lata, a po tym okresie czasu musisz zostać uczestnikiem kursów preorientacji zawodowej, jeśli chcesz nadal otrzymywać świadczenie.

Kwota zasiłku wynosi 90 % podstawy wymiaru i nie może przekraczać 357 euro na tydzień. Natomiast absolwenci szkół otrzymują zasiłek w wysokości 293 euro tygodniowo.

Finlandia

Prawo do otrzymywania zasiłku dla bezrobotnych uzależniona od długości trwania zatrudnienia w Finlandii. Musisz minimum przepracować 43 tygodnie zatrudnienia w ostatnich 28 miesięcy, a w tym 18 godzin podczas każdego tygodnia. Jeśli ponownie starasz się o zasiłek to musisz być zatrudniony 34 tygodnie w trakcie ostatnich 2 lat oraz podczas każdego tygodnia minimum 18 godzin. Natomiast osoby, które prowadzą działalność gospodarczą muszą co najmniej przepracować 2 lata w ciągu ostatnich 48 miesięcy. Poza tym musisz spełnić dodatkowe warunki, mianowicie:

• musisz być mieszkańcem Finlandii,
• być zarejestrowanym w urzędzie pracy,
• być zdolnym i dyspozycyjnym do podjęcia zatrudnienia,
• czynnie poszukiwać pracy na cały etat.

Wysokość zasiłku zależy od wielkości wcześniejszego wynagrodzenia.

Francja

Obecnie we Francji prawnie stosowane są 2 rodzaje świadczeń dla bezrobotnych:

• pierwszy rodzaj zasiłku przysługuje pracownikom z systemu ubezpieczeń społecznych,
• drugi zaś osobom bezrobotnym, które utraciły prawo poboru zasiłku dla bezrobotnych. Zasiłek socjalny otrzymują osoby bezrobotne w trudnej sytuacji finansowej, po okresie uprawnionym do zasiłku dla bezrobotnych. Świadczenie to wypłacane jest jako rodzaj pomocy społecznej.

Aby otrzymać zasiłek we Francji należy spełnić następujące warunki:

• być ubezpieczonym na wypadek bezrobocia. Składki musisz odprowadzać minimum na pół roku podczas ostatnich 22 miesięcy przed stratą pracy,
• musisz być zarejestrowany jako osoba bezrobotna poszukująca pracy (w wieku do 60 lat) lub być uczestnikiem kursu podnoszącego czy zmieniającego kwalifikacje,
• aktywnie poszukiwać zatrudnienia,
• posiadać zdolność fizyczną do pracy.

Zasiłek nie zostanie przyznany jeśli pracownik rozwiązał umowę bez podania przyczyny lub była ona powodowana banalnymi pobudkami osoby. Wysokość zasiłku ustalana jest na podstawie stawki wynagrodzenia otrzymywanego w ostatnich 12 miesiącach. Konkretnie bezrobotni otrzymują 75% tej stawki. Długość pobierania zasiłku uzależniona jest od długości okresu ubezpieczenia i wieku. Jego najmniejszy wymiar to 7 miesięcy, a najdłuższy 42 miesiące.

Grecja

Grecki urząd pracy wypłaci zasiłek dla bezrobotnych, jeśli spełni się następujące warunki:

• pozostawać bez zatrudnienia wynikającego z nie zawinionych przyczyn danej osoby,
• posiadać gotowość do objęcia nowej posady,
• zarejestrować się w urzędzie zatrudnienia,
• minimum przepracować 125 dni podczas 14 miesięcy w poprzedniej utraconej pracy, lub też przepracować co najmniej 200 dni w czasie 2 lat poprzedniej straconej pracy.

Osoby, które po raz pierwszy ubiegają się o zasiłek dla bezrobotnych powinny mieć przepracowane minimum 80 dni w roku w trakcie ostatnich 2 lat.

Długość otrzymania zasiłku uzależniona jest od ilości przepracowanych dni. I tak:

• jeśli przepracowałeś 125 dni, przysługuje 5 miesięczny okres zasiłkowy,
• 150 dni przepracowanych uprawnia do pół rocznego pobierania zasiłku,
• 180 dni, to 8 miesięcy w czasie, których otrzymasz zasiłek,
• gdy przepracujesz 220 dni, masz prawo do pobierania świadczenia przez 10 miesięcy,
• 250 dni, przysługuje roczny okres zasiłkowy,
• osoba, która przepracowała 210 dni i osiągnęła wiek powyżej 49 lat, ma prawo do rocznego pobierania świadczenia dla bezrobotnych,
• osoby w wieku 20-29 lat, które mają za sobą pierwszą pracę, otrzymają zasiłek przez okres 5 miesięcy.

Zasiłek dla bezrobotnych bez wyjątku wypłacany jest za okres 25 dni każdego miesiąca w roku.

Hiszpania

Hiszpański system zasiłków dla bezrobotnych jest zarządzany przez INEM. Aby otrzymać prawo do zasiłku dla bezrobotnych w Hiszpanii należy spełnić następujące warunki:

• utrata ostatniej pracy musi wynikać z przyczyn niezawinionych przez pracownika,
• należy posiadać zdolność do podjęcia pracy, a także chęć podjęcia pracy,
• musisz być dyspozycyjny wobec urzędu pracy,
• musisz mieć opłacane składki w systemie ubezpieczeń społecznych (przynajmniej 360 dni w ciągu 6 lat poprzedzających bezrobocie lub datę ustania obowiązku opłacania składek),
• posiadać odpowiedni okres składkowy,
• skończyć 16 lat, lecz nie więcej niż ustawowy wiek emerytalny.

Pomoc dla osób bezrobotnych trwa najczęściej przez pół roku, lecz z możliwością przedłużenia o następne 6-18 miesięcy. Lecz przedłużenie tego okresu jest realne tylko w szczególnych sytuacjach.

Można przeprowadzić transfer zasiłku dla bezrobotnych z Polski do Hiszpanii. W momencie gdy otrzymujesz zasiłek dla bezrobotnych w Polsce, masz możliwość transferu tego świadczenia do innego kraju UE, lecz na okres max. 3 miesięcy. Warunkiem takiego stanu rzeczy musi być fakt pozostawania do dyspozycji urzędu pracy minimum przez miesiąc czasu. Następnie po wyjeździe z kraju musisz poinformować rodzimy urząd o pobycie w innym państwie, a następnie zarejestrować się w hiszpańskim urzędzie pracy (INEM) w ciągu 7 dni po wyjeździe z Polski. W INEM należy złożyć formularz E303 (wydany przez polski urząd pracy). Procedura transferu zasiłku może potrwać nawet do 8 tygodni.

Pamiętaj także o wystąpienie przed wyjazdem z Hiszpanii o wydanie formularza E301, który pozwoli na doliczenie składek na ubezpieczenie społeczne oraz zasiłków tam nabytych. Szczegółowych informacji dotyczących zasiłków uzyskasz we właściwym lokalnym urzędzie INSS (Centrum Uwag i Informacji o Zabezpieczeniach Społecznych) lub pod bezpłatnym numerem: 900 16 65 65.

Holandia

W Holandii, aby otrzymać zasiłek dla bezrobotnych musisz być zarejestrowany w tamtejszym urzędzie zatrudnienia, gotowy i zdolny do podjęcia pracy oraz nie możesz odrzucić oferty pracy znalezionej przez urząd. Aby otrzymać świadczenie krótkoterminowe, czyli takie do 6 miesięcy, należy posiadać 26 tygodniowy okres zatrudnienia podczas ostatnich 39 tygodni. Wysokość zasiłku zależy od wysokości miesięcznej pensji.

Długość pobierania świadczenia uzależniona jest od przepracowanego czasu. I tak:

• 4 lata - zasiłek przez pół roku
• 5-10 lat - przez 9 miesięcy,
• 10-15 lat - rok czasu,
• 15-20 lat - 1,5 roku,
• 20-25 lat - 2 lata,
• 25-30 lat - 2,5 roku,
• 30-35 lat - 3 lata
• 35-40 lat - 4 lata
• powyżej 40 lat - 5 lat.

Irlandia

W Irlandii osoba bezrobotna starająca się o świadczenie dla bezrobotnych musi:

• być zarejestrowana w urzędzie pracy,
• być zdolną fizycznie do podjęcia zatrudnienia,
• być zdolną do podjęcia pracy w pełnym wymiarze,
• czynnie poszukiwać zatrudnienia.

Poza tym irlandzki system ubezpieczeń społecznych przewiduje 2 systemy świadczeń dla bezrobotnych:

• pierwszy z nich to zasiłek dla bezrobotnych, który jest wypłacany z ubezpieczenia społecznego. Musisz być ubezpieczony przez 39 tygodni podczas okresu poprzedzającego stratę wakatu lub też 26 tygodni w trakcie 2 lat poprzedzających rok, w którym przydzielono świadczenie dla bezrobotnych. W tym przypadku okres otrzymywania zasiłku to najdłużej 390 dni. Oprócz tego zasiłek może być wypłacany osobom do lat 66 lat.
• drugim świadczeniem dla osób pozostających bez pracy jest przyznanie zasiłku z pomocy społecznej. W tej kwestii pomoc nie jest uzależniona od długości ubezpieczenia czy dochodów. Świadczenie to otrzymują osoby, które potrzebują pomocy aż do osiągnięcia przez nią 66 roku życia, czyli wieku emerytalnego.

Niemcy

Aby otrzymać zasiłek dla bezrobotnych musi spełnić następujące warunki:

• musisz być zarejestrowany w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna i poszukująca pracy,
• musisz być ubezpieczony minimum przez okres 12 miesięcy w ciągu ostatnich 3 lat.

W Niemczech istnieje również drugi rodzaj świadczenia dla osób bezrobotnych, który jest wypłacany ze środków pomocy społecznej. Wypłacanie tego świadczenia uzależnione jest od uzyskania prawa do zasiłku dla z potrzeb bezrobotnego. Świadczenie dla bezrobotnych wypłacane jest w zależności od okresu składkowego na ubezpieczenie społeczne, a także od wieku osoby bezrobotnej. Najkrótszy okres wynosi 6 miesięcy a najdłuższy 32 miesiące.

Norwegia

W Norwegii aby móc ubiegać się o otrzymanie zasiłku dla bezrobotnych należy spełnić następujące warunki:

• zarejestrować się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna i poszukująca zatrudnienia,
• być zdolnym i chętnym do podjęcia pracy,
• być otwartym na propozycje zatrudnienia,
• brak dochodów, wynikających ze straty wakatu.

Poza tym norweski urząd pracy nie wymaga udokumentowania okresów składkowych opłacanych na ubezpieczenie społeczne. Należy jednak wykazać otrzymywanie dochodu w wysokości 1,5 podstawy wymiaru w ostatnim roku kalendarzowym, lub też średnią roczną podstawę wymiaru w ciągu 3 ostatnich lat kalendarzowych. Maksymalny okres otrzymywania świadczenia wynosi 104 tygodnie.

Szwajcaria

Jeśli chcesz ubiegać się o świadczenie dla bezrobotnych musisz spełnić następujące wymagania:

• być mieszkańcem Szwajcarii,
• posiadać ukończoną obowiązkową szkołę,
• stracić pracę,
• przestrzegać zaleceń kontroli,
• nie osiągnąć wieku emerytalnego,
• być chętnym i gotowym do podjęcia zatrudnienia,
• opłacić składki na ubezpieczenie społeczne przez okres roku czasu podczas ostatnich 2 lat.

W Szwajcarii najdłuższy okres pobierania tego świadczenia trwa 400 dni.

Wielka Brytania

W Anglii zasiłki dla osób bezrobotnych przyznawane są w formie dwóch świadczeń. Pierwszy z nich (wypłacana w oparciu o system ubezpieczeń społecznych) polega na spełnieniu poniższych warunków:

• posiadać zdolność do podjęcia zatrudnienia,
• w sposób aktywny poszukiwać pracy,
• być dyspozycyjnym w stosunku do urzędu pracy,
• nie możność podejmowania zatrudnienia w większym wymiarze niż 16h w tygodniu,
• być w wieku przedemerytalnym,
• opłacać składki na ubezpieczenie społeczne (brak wymogu opłaty określonego okresu składek),
• zarejestrować się w urzędzie pracy,
• być mieszkańcem tego kraju,
• osoba bezrobotna pobierająca zasiłek nie może być studentem uczelni.

Świadczenie to może być wypłacany maksymalnie 182 dni.

Druga forma oparta jest na kryterium dochodowym. W tej kwestii należy spełnić następujące wymagania:

• osoba bezrobotna nie może posiadać oszczędności wyższych niż 8000 GBP,
• współmałżonek/partner nie może pracować więcej niż 24 godziny tygodniowo,
• należy być mieszkańcem lub rezydentem tego kraju.

Zasiłek w tym przypadku będzie wypłacany do momentu, kiedy osoba pobierająca przestanie spełniać któryś z w/w warunków.

Włochy

We Włoszech, aby ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych należy przede wszystkim zarejestrować się w tamtejszym urzędzie pracy. Poza tym musisz udokumentować 2 letni okres ubezpieczenia, a także 52 tygodniowy okres opłacania składek w trakcie ostatnich 2 lat. Świadczenie to wypłacane jest przez 180 dni osobom do 50 roku życia.